TİM Güneydoğu Anadolu Meclisi toplantısı, Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birlikleri (GAİB) ev sahipliğinde ve TİM Başkanı İsmail Gülle’nin başkanlığında yapıldı. Toplantıda Gaziantep başta olmak üzere Güneydoğu Anadolu’nun ihracat rakamları ve gelecek hedefleri ele alındı.

GAİB ev sahipliğinde, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı İsmail Gülle’nin başkanlığında düzenlenen “TİM Güneydoğu Anadolu Meclisi” toplantısında ihracat rakamları ve bölgenin ekonomik dinamikleri değerlendirildi. Bölgenin ihracat payının arttırılması için de istişarelerde bulunuldu.

4 yıl içerisinde Gaziantep ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki ihracat ve ihracatçı sayısındaki artışları açıklayan TİM Başkanı Gülle, “Bir kez daha Gaziantep’te olmaktan büyük memnuniyet duyduğumu söylemek istiyorum. Bugün Güneydoğu Anadolu Meclisinde ihracatımızı, bölgemizin ihracat dinamiğini değerlendireceğiz. İnşallah, bugün oldukça verimli geçecek. Gaziantep, hem ihracatı biliyor hem de tüm Anadolu’ya rol model oluyor. İlimiz Türkiye’nin gelişimini çok iyi okudu ve yatırımlarını buna göre yaptı. Markalarını buna göre oluşturdu ve ihracatı işin merkezine aldı. Son 20 yılda şehrimizin ihracatı 17 kat artmış, müthiş bir başarı. 4 yıl önce göreve geldiğimizde Güneydoğu Anadolu Meclisi toplantımızın ilk programını yapmıştık. O gün ihracatımız 164 milyar dolardı. İhracatçı sayımız 65 bindi. İhracat yükümüz ise 115 milyon tondu. Gaziantep’in ihracatı 7 milyar dolardı. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin ihracatı 10,3 milyar dolardı. Gaziantep’te 2 bin 528, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde ise 3 bin 685 ihracatçımız vardı. Aradan geçen bu 4 yılın ardından ihracatımız 225 milyar dolara yükseldi. İhracatçı sayımız 100 bini aştı, 103 bin 400 oldu. İhracat yükümüz 174 milyon ton oldu. Gaziantep’in ihracatı yüzde 48 artarak 10 milyar doları aştı. Gaziantep’in ekonomisi yüzde 19, Güneydoğu Anadolu Bölgemizin ekonomisi yüzde 13 büyüdü. Gaziantep’teki ihracatçı sayımız 2 bin 500’den 3 bin 500’e yükseldi. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde toplamda ise 3 bin 600’den 5 bin 300’e çıktığını görüyoruz” dedi.

“Gaziantep 2021 yılında tam 100 ülkeye ihracat yaparak rekor kırdı”

Gaziantep’in sektör anlamında 2021 yılında gerçekleştirdiği ihracat rakamlarını değerlendiren Gülle, “İnşallah yakında açılacak 2 OSB ile birlikte bölgemizin ihracatının daha da artacağını göreceğiz. Gaziantep bu rakamlarla en çok ihracat gerçekleştiren 5. ilimiz. İlimizde bu 4 yıl içerisinde elektrik-elektronik sektörü yüzde 300, kuru meyve sektörü yüzde 102, hububat sektörü yüzde 70, halı sektörü yüzde 54, tekstil sektörü ise ihracatını 34 arttırdı. Gaziantep’teki tam 10 sektörümüz tarihlerinin en yüksek ihracatını 2021 yılında gerçekleştirdi. Bununla birlikte Gaziantep 2021 yılında tam 100 ülkeye ihracat yaparak rekor kırdı. İlimizin ortalama ihracat mesafesinin göz önünde bulundurduğumuzda ihraç ürünlerimizin taşıma süreleri ve maliyetlerinin düşürülmesi önümüzdeki dönemde çok daha anlamlı bir hale gelecek. 2021 yılında Gaziantep ihracatının yüzde 66’sı denizyoluyla yüzde 30’u ise kara yoluyla gerçekleştirildi. Özellikle limanlara iniş süreçlerindeki maliyetleri azaltacak Gaziantep- Mersin yüksek hızlı tren projesindeki gelişmelerde bizlerinde takip ettiği çok önemli konu başlığıdır. 2022 yılı birçok anlamda değişime tanık olacağımız bir yıl olacak. Bizde TİM olarak bu değişimin içerisindeyiz. Çünkü ihracatımızdaki yükselişle beraber artık küresel ticarette yeni bir ligdeyiz. Nicelik yanında niteliği arttıracağız. İhracatta sürdürülebilir bir sistematik kurarak gelecek nesillere daha iyi yarınlar bırakacağız. Türkiye’mizin güçlü yarınlarını hep beraber el birliğiyle inşa edeceğimize yürekten inanıyorum” diye konuştu.

“Bizim işimiz ülkeye aldığından fazlasını sattırmaktır”

GAİB olarak başarılarının en önemli iki noktasını açıklayan GAİB Koordinatör Başkanı Ahmet Fikret Kileci ise, çevreci ve insan odaklı üretimin çok önemli olduğunu söyleyerek, “GAİB olarak bizim için en önemli nokta insandır. Odağa insanı koyduğunuz zaman, yani beşeri sermayeyi koyduğunuz zaman her şeyi başarabilirsiniz. Bu bölgenin en büyük silahı da budur. Biz bu topraklarda yaşayan insanlar olarak her zaman bununla gurur duymuşuzdur. Sürekli mücadele ederek problemleri aşarak bir noktaya gelmişizdir. Çünkü hiç kimse bize hiçbir şeyi kolaylıkla teslim etmemiştir. Biz hep zorluklarla, çalışarak almışızdır. Tam da bu manada biz de değişen dünya şartlarında çocuğundan yaşlısına herkesi belli bir noktaya taşımaya çalışıyoruz. Nasıl yapıyoruz? Eğitimlerle yapıyoruz. Başlangıçta yüz yüze eğitimlerimiz vardı, daha sonra pandemi nedeniyle online olarak devam ettik. Pandeminin en doğru şeylerinden birisi online olmuştur. Çünkü daha fazla kişiye ulaşabileceğiz. Bu şekilde yıllık ortalama 100 bin kişiye ulaşarak biz bu kişilere elimizden geldiğince bilgi vermeye çalıştık. Yani odağımıza insanı ve eğitimi koyduk. Çünkü çoğuna göre basit gelebilir ancak bundan sonraki süreçte insanlığın hedefi olmalıdır. Çevreci üretim, insan, zaman yönetimi ve finans yönetimi bizim bundan sonraki süreçteki en önemli düsturlarımız olmalıdır. Bundan sonraki süreçlerde bu minvalde hareket edersek en az zararla çıkarız. Bizim işimiz üretmek, doğruyu yapmak, ihracat yapmak. Bizim işimiz ülkeye tükettiğinden fazlasını ürettirmektir. Bizim işimiz ülkeye aldığından fazlasını sattırmaktır. Toplantımızın verimli geçmesini diliyorum” ifadelerini kullandı.

“Gaziantep’in başarısı ortak akıldır”

Gaziantep’in yaşadığı onlarca kötü olaya rağmen üretmeye ve ihracat yapmaya devam ettiğini belirten SANKO Holding Onursal Başkanı Abdulkadir Konukoğlu, Gaziantep’in başarısının sebebinin ortak akılla hareket edilmesi olduğunu söyledi. Konukoğlu, “Diyorlar ki Gaziantep neden başarılı? Gaziantep’te ortak akıl var. Gaziantepli halinden şikayet etmez. Kendi yağıyla kavrulur kendi işine bakar. Gaziantep’in geçmişten gelen ticaret ve sanayiciliği var. Gaziantep’e gelen nereden gelirse gelsin suyunu içen, havasını koklayan Gaziantep için her türlü çalışmayı yapar ve yatırımlarını Gaziantep’e yapar. Birçok şehrin belirli bir noktaya gelmiş insanları daha büyük şehirlere gider. Gaziantep’te yaşayanlar ise çok nadir bir şekilde başka şehre taşınır. Gaziantep’te devlet yatırımları olarak alt yapının haricinde herhangi bir yatırım olmamıştır. Aslında bu bizi sanayici yapmıştır, bizi sanatkar yapmıştır. Eğer geçmişte Gaziantep’te devlet fabrikaları olsaydı hepimiz orada usta olmaya memur olmaya çalışırdık. Bunlar olmadığı için mecburen ya sanayici olacağız ya da tüccar olup ihracatçı olacağız. Böylelikle Gaziantep kalkınıyor. Gaziantep hiçbir zaman için paniğe kapılmadı. Gaziantep yüzlerce olaylar yaşadı, ekonomide çok sıkıntılar oldu, komşumuzda savaşlar oldu. Bunlara rağmen Gaziantep’e bir şey olmadı. Pandemi oldu bütün şehirler uyudu Gaziantep üretmeye devam etti. Gaziantep’te ihracat 10 milyar doları geçti. Gaziantep el birliğiyle hareket ediyor. Ana gaye Türkiye’nin kalkınması Gaziantep’in kalkınmasıdır. Benim bir lafım var Dünya’da Türkiye, Türkiye’de Gaziantep” şeklinde konuştu.

“Rusya-Ukrayna sektörümüzü çok fazla etkiliyor”

Rusya ile Ukrayna arasında yaşanan krizin hububat sektörüne yıkıcı etkiler de oluşturduğunu ifade eden GAİB Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri Birliği Başkanı Mahsum Altunkaya, “2021 yılında yüzde 25,6 artışla 9 milyar 156 milyon dolarlık ihracat yaptık. Ülkemizden toplam 214 ülke ve bölgeye sektör ihracatı yaptık. 2021 yılında Hububat Birliği ihracatımız yüzde 27,5 artışla 2 milyar 952 milyon 537 bin dolar olmuştur. 2021 yılı birliğimiz hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri ihracatının Türkiye hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri ihracatı içindeki payı 32,2 olarak uzun yıllardır 1. sırada yer almakta. Bölgemizden toplam 175 ülkeye ihracat yapıyoruz. Birliğimiz, bölge ihracatının yüzde 25,2’sini gerçekleştirerek bölge ekonomisine büyük katkı sağladı. 2021 yılı birliğimiz toplam ihracatının yüzde 19,9’unu makarna, yüzde 17,1’ini buğday unu, yüzde 18,2’sini bitkisel yağlar ve yüzde 10,8’ini bisküvi pasta oluşturmaktadır. Bölgemizin hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri ihracatını ülke grupları itibariyle değerlendirecek olursak; en çok ihracat yapılan ülke grupları içinde ilk sırayı yüzde 54,3 pay ve 1 milyar 604 milyon dolar ile bir önceki yıla göre ihracatımızda yüzde 35,2 artış yaşanan Ortadoğu Ülkeleri almıştır. Onu yüzde 26,3 pay ve 776 milyon dolar ile ihracatımızda bir önceki yıla göre yüzde 15,3 artış kaydedilen Afrika Ülkeleri; yüzde 10,9 pay ve 322 milyon dolar ihracatla yüzde 20,6 artış olan Amerika Ülkeleri takip etmektedir. Diğer taraftan bölgemizin hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri ihracatının 2021 yılında yoğunlaştığı ülkelere baktığımızda ise, ilk sırada yüzde 31,2 pay, 921 milyon dolar ihracat ve ihracat rakamlarındaki yüzde 17,7 artış ile Irak; ikinci sırada yüzde 8,8 pay, 261 milyon dolar ihracat ve ihracat rakamlarındaki yüzde 83,5 artış ile Suriye üçüncü sırada yüzde 6,0 pay, 177 milyon dolar ihracat ve ihracat rakamlarındaki yüzde 240,8 artış ile İran, dördüncü sırada yüzde 5,2 pay, 152 milyon dolar ihracat ve ihracat rakamlarındaki yüzde 1’lik düşüş ile Cibuti bulunmaktadır. Güncel ihracat rakamlarına baktığımızda 1-23 Şubat 2022 Hububat Birliği ihracatımız yüzde 78,8 artışla 250,7 milyon dolara ulaştı. Ocak-23 Şubat 2022 Hububat Birliği ihracatımız yüzde 63,6 artışla 507,9 milyon dolara ulaştı. Son 12 aylık Hububat Birliği ihracatımız yüzde 34,9 artışla 3,1 milyar dolara ulaştı. Hububat sektörümüzdeki sorunlara gelirsek ise son 2-3 gündür devam eden Rusya-Ukrayna krizi devam etmektedir. Bu durumda Türkiye’de birçok sektörü etkilemektedir ancak bizim sektörümüzü daha fazla etkiliyor. Ekmeklik buğday ve ham ay çiçek yağı ürünleri sektörümüzün en önemli hammaddelerinin başında geliyor. Bunları büyük oranda Ukrayna ve Rusya’dan temin ediyoruz. Bu hammaddelerin temininde veya fiyatlarında yaşanacak sıkıntılar sektörümüzü olumsuz etkileyecektir. Sadece 2021 yılında Rusya Federasyonu’ndan 5,6 milyon ton yani 1,6 milyar dolar miktarında, Ukrayna’dan ise 1,4 milyon ton yani 423 milyon dolar miktarında ekmeklik buğday unu ithalatı yaptık. Ham ay çiçek yağı ithalatında ise bu durum, 724 bin ton yani 965 milyon dolar Rusya’dan, 42 bin ton yani 55 milyon dolar Ukrayna’dan ithal ettik. Sadece bu iki hammaddenin ithalatında yaşanacak sıkıntılar, buğday unu, bisküvi, pasta, yemeklik yağlar alt sektörlerinde iştigal eden firmalarımız üzerinde yıkıcı etkiler oluşturacak. İnşallah bu sorun en kısa sürede çözülür ve kaldığımız yerden devam ederiz” dedi.

“Gaziantep demek üretim, ihracat, istihdam demektir”

Halı sektörünün yaşadığı sorunları dile getiren ve kredi konusunda çalışmaların yapılmasını söyleyen GAİB Halı İhracatçıları Başkanı Selahattin Kaplan, “Gaziantep demek üretim, ihracat, istihdam demektir. Gaziantep’e gelen Gaziantep’e katkı sunmaya çalışır. Gaziantep böylesine şirin böylesine güzel bir şehirdir. Bizim halı sektörümüz, Gaziantep’in en büyük ihracatı tek başına yapan sektörüdür. Halı sektörü ayriyeten yatırım maliyeti büyük olan sektördür. Katma değerli ürünler yapılmaktadır. Örnek vermek gerekirse bir halı makinası yıllık 2,5 milyonluk halı üretmektedir. Orta ölçekli firmalar olduğu için paraları yoktur. Burada biz kredilere ihtiyaç duymaktayız. Krediye büyük ihtiyacımız olmaktadır. Rusya- Ukrayna hububat sıkıntısına girecek olursak oysaki bizim Doğanpınar Barajımız var. Az bir ödenek yapılsa 80 bin arazi sulanabilecektir. 40 bin dönümü Gaziantep tarafında diğer 40 bin tarafı ise Kilis tarafında yapılabilecektir. Bu arazi sulandığı takdirde en kötü şartlarda dönümüne 500 kilogram buğday alabileceğiz. 40 bin ton buğday elde edebileceğiz, bu da 200 milyonluk bir gelir elde etmemizi sağlayacaktır. Toplantımızın hayırlara vesile olmasını diliyorum” diye konuştu.

Toplantı soru-cevap kısmının ardından son buldu. Hakan Çelik’in moderatörlüğünde yapılan toplantıya Gaziantep Valisi Davut Gül, Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı İsmail Gülle, SANKO Holding Onursal Başkanı Abdülkadir Konukoğlu, GAİB Koordinatör Başkanı Ahmet Fikret Kileci, GAİB Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri Birliği Başkanı Mahsum Altunkaya, GAİB Halı İhracatçıları Başkanı Selahattin Kaplan, GAİB Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Mehmet Çıkmaz, Gaziantep Sanayi Odası Başkanı Adnan Ünverdi ve protokol üyeleri katıldı.